Wat is duurzaam bouwen?

De huidige wetgeving zorgt ervoor dat nieuw te bouwen gebouwen moeten voldoen aan een bepaalde energieprestatiecoëfficiënt (EPC). Dit heeft alles te maken met de uistoot van CO2 van gebouwen. De EPC-eis is de vertaling van verduurzaming van Nederland in de vorm van scores (een duurzaamheidsniveau om projecten te kunnen vergelijken en wettelijk te toetsen). Deze EPC-eis wordt met de jaren aangescherpt, waardoor we uiteindelijk alleen aan de eis kunnen voldoen door duurzaam te bouwen. In 2011 werd de EPC van 0,8 aangescherpt tot 0,6. In 2015 moet dit naar 0,4 gaan. Het uiteindelijke doel is om in 2020 alleen nog energieneutrale woningen te realiseren met een EPC van hoogstens 0,3. Een misvatting over een energieneutrale woning is dat dit een EPC van 0 heeft. In 2020 zal deze waarde van 0 wettelijk verplicht zijn, wat in onze ogen niet gaat lukken. De energieneutrale woning (EPC < 0,3) is voor ons de voorlopige eindbestemming.

Deze regelgeving zorgt echter voor het ondoordacht toepassen van duurzame oplossingen. Denk bijvoorbeeld aan het toevoegen van een warmtepomp aan een matig isolerende woning. De opgewekte warmte van de warmtepomp is dan wel duurzaam, maar de matige isolatie zorgt voor een onnodig hoge energierekening, omdat veel warmte het gebouw gemakkelijk kan verlaten. De CO2 uitstoot is hierdoor niet lager en de gebruiker van het gebouw is ontevreden door het slechte presteren van de warmtepomp en de verloren investering. De enige winst is een op papier duurzamere woning door de lagere EPC-waarde. Direct zelf aan de slag? Zoek dan een installateur in Kampen, Hardenberg, Assen of Middelburg.

Verschillende gemeentes en ontwikkelaars willen duurzaam. Wat dat precies voor hen inhoudt, lijkt voor veel van hen niet belangrijk. Het is een trend die iedereen roekeloos volgt, zonder bij het werkelijke doel stil te staan. Duurzaam is een modewoord geworden waaraan meerdere betekenissen gehangen zijn. De essentie is verloren gegaan: er bestaan nu zelfs al duurzame SUV wagens. Veel aannemers benaderen duurzaamheid vanuit het perspectief van een architectenbureau. Hierbij wordt het begrip duurzaamheid vertaald in een stappenplan volgens de Trias Energetica. Dit is een driestappenplan als hulpmiddel om te verduurzamen:

  1. Beperk de energievraag.
  2. Gebruik duurzame energie voor de resterende energievraag.
  3. Indien nodig, gebruik fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk.

Dit komt neer op een vertaling van duurzaamheid in een energiezuinige woning: een ontlasting voor het milieu, maar ook voor de eigen portemonnee op de langere termijn. Hierbij zou de EPC nastreven bijzaak moeten zijn. Dat is een vertaling van het duurzaamheidsniveau. Het gaat allereerst om het streven naar en het creëren van een duurzame woning met lage maandlasten en een hoog wooncomfort. Is dit op een juiste manier bereikt (met de Trias Energetica), dan wordt bijna automatisch al voldaan aan de EPC-eis. Als dit niet het geval is, zullen er extra maatregelen genomen moeten worden. Deze gedachte is helaas een utopie, want we leven nu eenmaal in een wereld waar het om centjes draait. Maar de prijs van elektriciteit en gas stijgt met de jaren. We naderen een omslagpunt naar volledige afhankelijkheid van duurzame energie, maar wanneer dat precies is, weet niemand.